بررسی اثرات اقتصادی و زیست محیطی احداث سد دوستی(نمونه موردی: دهستان تجن شهرستان سرخس)

به دلیل افزایش اهمیت آب در ابعاد مختلف زندگی انسان ها، بیشتر کشورها از جمله ایران، برنامه ها و سرمایه گذاریهای گسترده ای را به منظور کنترل و تنظیم آب از طریق ساخت سازه های مهندسی، به ویژه سدها، انجام داده اند. یکی از این سدها سد دوستی است که بهره برداری از آن در سال 1384 در شهرستان سرخس و در راستای ذخیره و تنظیم آب رودخانه فصلی هریرود، تامین بخشی از آب شرب مشهد، تامین آب کشاورزی شهرستان، مهار سیلاب و جلوگیری از خسارات سیل و تثبیت مرز ایران و ترکمنستان آغاز شد. مساله کلانی که کمتر مورد توجه قرار گرفته است پی آمدهای حاصل از اجرای این طرح ها(سدسازی) و ارزشیابی آثار مختلف اقتصادی و زیست محیطی آنها است که پژوهش حاضر پاسخ به آن را دلیل تلاش خود قرار داده است. در این پژوهش که با اهداف بررسی آثار اقتصادی و زیست محیطی احداث سد دوستی در دهستان تجن صورت گرفته است، جامعه آماری کل روستاهای دهستان تجن با جمعیت 13209 نفر بوده است که سه روستا از مجموع 12روستای این دهستان را که به دلیل نپرداختن حقابه از آب سد استفاده نمی کنند از جامعه حذف کرده و جامعه آماری به 9816 نفر کاهش یافته است. سپس به دلیل کاهش گستردگی جامعه آماری، با استفاده از فرمول کوکران، نمونه انتخاب شده است و 373 پرسشنامه به صورت تصادفی بین روستاییان کشاورز توزیع شده است. و به دلیل محدود بودن تعداد ادارات مرتبط، تنها حدود 68 پرسشنامه بین مسئولین به صورت تصادفی توزیع شده است. جمع آوری اطلاعات به صورت مصاحبه حضوری با خانوارهای کشاورز و مسئولین و مشاهدات میدانی بوده است. همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات در این پژوهش از روش توصیفی-مقایسه ای بهره گرفته شد، و با استفاده از آزمون تقریبی، فرضیات پژوهش آزمون شدند و به مقایسه نظرات مردم و مسئولین در مورد اثرگذاری گویه های اقتصادی و زیست محیطی حاصل از سد دوستی در دهستان تجن پرداخته شده است و نیز جهت دسته بندی و تجزیه و تحلیل آمارها و اطلاعات در این پژوهش از نرم افزار spss بهره گرفته شده است. از برجسته ترین نتایج حاصل از این پژوهش می توان به وجود تفاهم و هم عقیده بودن مردم و مسئولین در مورد مثبت بودن اثرات اقتصادی و زیست محیطی ناشی از احداث سد دوستی در ناحیه تجن اشاره کرد.